اقدامات سازمان ها در ترویج فرهنگ حجاب ناهماهنگ است

هر زمان که بحث سر و  سامان دادن به بحث عفاف و حجاب زنان و مردان طرح می شود برخی با مذموم دانستن برخورد قهری اعلام می کنند که باید فرهنگسازی صورت گیرد، به همین منظور نهاد های دولتی و غیر دولتی موظف به انجام اقداماتی در این زمینه شده اند.

با این حال دکتر فرهمند پور، رئیس مرکز مطالعات زنان دانشگاه تهران در گفت و گو با روابط عمومی جشنواره بین المللی حجاب و عفاف، ضمن بیان این که اقدامات فرهنگی صورت گرفته از سوی برخی نهاد ها، فعالیت های دیگر دستگاه ها را خنثی می کند، براین عقیده است که کار فرهنگی زیادی صورت گرفته که از نظر محتوایی اقدامات مناسبی نبوده است.

در ادامه نقطه نظرات این کارشناس و مشاور خانواده را می خوانیم.

* در خصوص فلسفه عفاف و حجاب توضیح کوتاهی بفرمائید؟

با توجه به این که این بحث زمان زیادی می طلبد  اما به اختصار باید گفت که اساسا نمی توان انکار کرد که مناسبات اجتماعی با در نظر گرفتن زیر ساخت های فرهنگی که اسلام مطرح می کند، اقتضا و الزامات خاص خودش را دارد. معنی این حرف آنست است که یا باید مانع هر گونه اختلاط دو جنس مذکر و مونث در عرصه جامعه باشیم که نه به نفع جامعه است و نه نتیجه بخش و نه عملی ویا باید برای این اختلاط ضابطه معلوم کنیم.

شاید جالب باشد بدانید که آیه حجاب زمانی نازل   شد که زنان خدمت پیامبر اسلام   رسیدند و برای حضور در مسجد اجازه خواستند. از شان نزول این آیه مشخص می شود که منطق اسلام در مقابل احساس نیاز طبیعی زنان برای حضور در عرصه های جمعی ، این است که حضور ضابطه مند را تجویز می کندو الا ما نیمی از سرمایه های اجتماعی را از دست می دهیم.

منتهی اسلام تاکید دارد که این اتفاق باید در شرایطی مجاز و قابل قبول بیافتد و اجازه حضور به شرطی است که برخی ملاحضات رعایت شود، یکی از این ملاحضات پوشش و حجاب است. ملاحظات دیگر در رفتار، عمل، حتی نگاه کردن و راه رفتن و سخن گفتن با نامحرم را هم داریم که مکمل بحث پوشش هستند. قرآن در این موارد تاکیدات روشن،جزئی و مشخصی دارد. بنا بر این شرط لازم را حجاب می دانیم که اگر نباشد حضور در جامعه با مشکل روبرو می شود.

* دلیل این که نوع پوشش در میان بانوان کشورما در سال های اخیر با  نسل های گذشته تفاوت کرده و اعتقاد به حجاب کامل کمرنگ شده است ، چیست؟

با وجود اینکه ادعا می شود ، در زمینه عفاف و حجاب، پوشش و بحث های اخلاقی خیلی کار کردیم، من معتقدم کار خوب شده اما خوب کارنشده است.اصلی ترین ضعف در نوع عملکرد ما در توسعه فرهنگ عفاف و حجاب بحث اقدامات جزیره ای و نا هماهنگ است به طوری که برخی اقدامات، فعالیت های دیگر را خنثی کرده است.

اگر جریانی هدفمند و هماهنگ با فرایند مدیریتی مناسب پی می گرفتیم و خانواده، آموزش و پرورش، دانشگاه و رسانه سهم خود را خوب ایفا می کردند، قطعا شرایط متفاوت و بهتری داشتیم.

گاهی کارهای فرهنگی مستقیمی انجام می شود اما  از سوی دیگر با کار فرهنگی غیر مستقیم که اثر بیشتری دارد، اثر  آن را خراب می کنیم. برای مثال درسی در کتاب دانش آموزان می گذاریم وپس از آن فیلمی در سینما اکران می کنیم که نتیجه تمام آموزش هایی که در کلاس دادیم را از بین می برد.

این نا هماهنگی ها موجب شده تا امروز شاهد صحنه هایی باشیم که نباید. بنا بر این برای رسیدن به هدف باید هماهنگ و به شکل جریان موج ساز حرکت کنیم.

* آیا گرد هم آمدن وبلاگ نویسان تاثیری در اشاعه فرهنگ حجاب دارد؟

معتقدم که تلاش دسته جمعی و همت گروهی اگر منجر به شکل گیری موجی شود و از آن هم انتظار نتیجه گیری سریع نداشته باشیم راه درستی می رویم. دشمنان ما بسیار صبور عمل می کنند، یک روز بذری می کارند و منتظر می مانند تا 20 سال بعد نتیجه را درو کنند اما ما در کارهای فرهنگی دیر اقدام می کنیم و می خواهیم زود نتیجه بگیریم که این غیر ممکن است. باید با انگیزه باشیم و به برکت کار معنوی از سوی خدا امیدوار باشیم .

* نقش صدا و سیما در این مباحث را چه طور ارزیابی می کنید ؟

تلاش های فرهنگی مستقیم به مراتب تاثیر کمتری دارند از تلاش های نا پیدا و غیر مستقیم. این که برنامه های کارشناسی پخش شود به اندازه کلیپ و نمایش 10 دقیقه ای اثر ندارد.  در رسانه ملی برنامه های کارشناسی پخش می شود و سخنران توصیه هایی در حوزه خانواده و نوع روابط اعضا  با یکدیگر عنوان می کند اما چند ساعت بعد فیلمی پخش می شود که در آن زننده ترین مناسبات خانوادگی در قالب طنز یا غیر طنز همه توصیه ها را زیر پا می گذارد و تاثیر بیشتری بر جوانان دارد. بنا براین باید در این عرصه، فرهنگ سازی غیر مستقیم بیشتری صورت گیرد.

*  آیا در وبلاگ ها هم باید مباحث کارشناسی صورت گیرد یا به سمت فرهنگسازی غیر مستقیم برویم؟

به نظرم باید گفت و گو های عقلانی و فکری برای پاسخ به برخی شبهات مخاطبان ادامه یابد تا قانع شوند و از سوی دیگربا روش های غیر مستقیم پیام خود را القا کنیم. زیرا برخی گروه ها سوال ذهنی نداشته و تنها گره های تربیتی، عاطفی، روحی دارند که از این طریق برطرف می شود. باید هر دو کار همزمان پیش برود.